30th Anniversary of the Great Successor to Dune 2. | 30 lecie Wielkiego Następcy Dune 2.

30 years and two days ago, a game went on sale that will never leave my mind, and I know I'll be playing it at least once a year until I retire. Just like HoMM 3, Doom, Settlers 3, and the like. Check out my review of the Collector's Edition.

Playing this game, two conclusions came to mind. If we didn't experience a title during its prime time (or a few years after its release), we don't feel nostalgic for it. Furthermore, if we don't have to experience it of our own free will, we'll likely have a different opinion than fans who grew up with it. And with today's frequency of new product releases, that window of time is even narrower. To make sure you understand me, let me compare it to Dragon Ball. When this anime aired on Polish television, internet access was limited, while other channels offered few alternatives, and the entry threshold was exceptionally low due to its simple plot. It's no surprise, then, that it became a cult title for quite a few people of my generation, practically all over the world. While a large group, it's not everyone. I know people who deliberately ignored this anime or didn't like it, and I also know others who missed out on the hype. For various reasons: lack of time, inability to watch all the episodes (some didn't want to wait for episodes every day), etc. Both those who watch anime today and those who aren't interested. All of these people will be more impressed by the simplified plot, simple animation, and generally underdeveloped characters. DBZ undoubtedly has its share of merits, and it stands out from other titles in several respects, but it has aged poorly and has too little to offer today. The same is true for the games I've discussed.

The second conclusion is that remasters, even those that significantly improve graphics and add features that couldn't be implemented on release day or several years after, aren't always good for all players. They usually benefit mostly fans. The older a game, the more significant its flaws, the more features it typically has that weren't considered at the time of its development. This applies not only to games but also to films and anime, for example, which are boring, overly drawn out, or lacking in content. These shortcomings are evident in easy missions, game length, and limited content to discover. To be clear, many older games are more difficult, but this was sometimes due to artificially extending gameplay time or the desire to maximize profits, for example, if the title was released on arcades. In the case of PC titles, many of these titles could be completed according to a specific pattern typical of the genre. Back then, this wasn't so noticeable, not only due to age but also experience. If we were older, had better reflexes, thought, and acted more efficiently, we would have finished many titles in one, two, maybe three longer sessions at the computer. Consistently completing missions would have been enough, but that doesn't mean we had to rush through it. This year's remaster of Command and Conquer is precisely such a game. This is a title intended mainly for fans and is unlikely to delight other players.

I started out unenthusiastic, which isn't appropriate for such a fan of these games. That's not to say I didn't like the game; quite the contrary, I'm having a blast; I got the game I'd been waiting for over 20 years. It's just that Tiberian Dawn and the 2020 version of Red Alert made me painfully aware of what I wrote in the introduction. In my articles about WarCraft 1&2, CnC 1995, and RA, I mentioned several times that Westwood games were better than Blizzard products in terms of story, narrative, and characters. But that was over 20 years ago, and a lot has changed in that time. Sure, if you ignore everything that happened since, the classic Command and Conqer games are still better in terms of storytelling, but that would be cherry-picking and trying to shape the narrative to suit your perspective. The third installment of WarCraft came out, developing all the ideas brilliantly. Blizzard's employees, in turn, have learned to better tell stories and utilize the possibilities of such lore. Westwood did not waste time in this regard, but in my opinion, it was less effective. No subsequent installment in the CnC series, whether in the form of Tiberium Wars or RA, has been able to match the artistry of the creators of SC and WC. Just as I was captivated by the story of Tiberian Dawn in the '90s and only liked Red Alert, this year's playthrough of the campaign made me feel like I was playing WarCraft 2, a game that's archaic and outdated.

Perhaps it's purely subjective, but the TD script has aged somewhat better. In my opinion, this stems from the studio taking the script more seriously, and we got a real conflict that was engaging and didn't contain so many ridiculous scenes. I don't know if it was intentional or not, but Stalin being portrayed as a buffoon, or General Nikos Stavros as an incompetent coward, threw me off-kilter. In the older game, we had Joe Kucan, aka Kane, who was an incomparably better-developed and thought-out character than anyone we've seen in Westwood's newer title. In TD, there were additional storylines that, while they went nowhere or weren't developed enough (looking at them from the perspective of the series as a whole), at least enriched the world of NOD and GDI at the time. We had plots about fake news, propaganda from both sides, the toxic effects of Tiberium on nature and humanity, and the testing of secret weapons, all of which were missing in this alternate version of World War II. The game about the Allies and the Soviets had room to introduce such elements, but we got nothing, or almost nothing. The only plotline that stood out to me was the espionage elements, tracking super-technology, so-called "dark projects" (new weapons hidden from other countries and the public). Apart from that, maybe I missed something, as I've been a bit biased towards the RA storyline since childhood, but Westwood's newer game is certainly less so in this regard. This is all the more painful because even in what I consider a better game, I see many gaps that could have been filled in a remastered version. Since they were practically remaking the game anyway, they could have added a few more story-developing missions. Correct me if I'm wrong, but I think this was the case in the remastered version of StarCraft 1. I haven't played it myself, but I've heard from two sources I trust that several missions have been added that improve the single-player campaign.

The plot of Tiberian Dawn, like RA, presents an alternative version of our world. A meteorite containing a resource unknown to humanity falls to Earth. Tiberium, as it is named after the place where the extraterrestrial stone fell (the Tiber River), becomes the most important resource on our planet. It influences stock markets, disrupts the balance of power in the world, and is generally used for many different purposes, primarily for profit. Two factions are fighting for it – GDI, which is NATO's equivalent, and the NOD brotherhood, a kind of ISIS state, but with much greater influence, a more developed structure, and a financial and intellectual base. When we chose GDI, we fought in Europe, while NOD retook Africa from the good guys. As for Red Alert, as I mentioned, that title also tells an alternative story. This time, Albert Einstein created an invention known as the Chronosphere, thanks to which the world's most famous Adolf entered a different era. However, nature abhors a vacuum, and if something is going to happen, it will happen one way or another. Stalin, being the most powerful leader in Europe, occupies almost the entire continent. This time, regardless of the side chosen, we have a single theater of operations – Europe. If we choose the Allies, we retake it from the Soviets and end up in Moscow, and if we choose the Soviets, we establish a communist regime across the entire continent.

Regarding the graphics, I'll say the same as with anime – I'm not an expert in this area, so don't rely on my opinions. As for the facts, the 2020 version offers both the old graphics and the updated 4K version. The interface has also been tidied up, reducing the need to scroll (I'm referring to the sidebar where you recruit soldiers or build new buildings or vehicles), and the quality of the cutscenes has been improved. The live-action versions still look poor and show signs of wear and tear, especially those from Red Alert, but the ones without human actors look quite good. Of course, they're nowhere near the Blizzard level, even from the original StarCraft, but they're from such an old game that they would have to be reshot. Overall, Command and Conquer 2020 is an incomparably better remaster than the infamous WarCraft 3: Reforged. Especially since Petroglyph and Lemon Sky Studios had a much more difficult task to complete. Reforged "only" needed a refresh and some tweaks. Tiberian Dawn and the first RA, on the other hand, are old-school games, not much younger than the first Doom or WarCraft: Orcs and Humans, so tweaks were out of the question. All structures, units, and map elements had to be drawn from scratch because there would have been too much empty space. These would have been especially noticeable when zooming in on the map. I don't currently have a very powerful laptop, and I haven't adjusted the graphics settings. I've been playing on default settings and it works fine. I do experience slowdowns and slight lag, but only when I launch a game or suddenly overload the computer. I've been playing with several programs running in the background and listening to podcasts on YouTube. So far, I haven't had any such issues with large battles, and the FPS never dropped below 60 (except in the situations I mentioned above). The graphics probably won't impress you, but they're nice and clear, and the game doesn't overly tax your computer.

EA has added missions from the console versions of the game to the remastered version, new tools for modders, an add-on gallery, and new tracks recorded by Frank Klepacki and the Tiberian Sons. I'm especially happy with the new maps I longed to play 15 years ago, and the music. Starting with the maps, I'll definitely play through them eventually, maybe even over the Christmas break. I played a few of them a few months ago, and they didn't seem difficult or complex, which isn't surprising, since they were ultimately released on consoles. I don't know what the controls were like on the Sega Saturn or Nintendo 64; I only know RA for the PlayStation, which was surprisingly smooth and easy to play. I assume the controls weren't as simple in the case of Tiberian Dawn – Westwood lacked experience, and even if another studio was responsible for console ports, RTS games on those platforms were even more exotic than they are today. Returning to the mods and improved map editor – it's great, and I'd definitely be happy about it, but that was 15 years ago at the latest. Maybe 10 years ago, I'd be interested, but probably not for long. It doesn't offer me anything. Unless some CnC fanboy makes a remastered version of Tiberian Sun before the EA-Petroglyph-LemonSky trio does, in which case I'd gladly use it. It would be a different story if it were an editor for WarCraft 3 – I'd gladly play remastered maps like DotA and other AOS games. Of course, it would be different from the one added to Reforged, because Blizzard screwed over it, as well as the entire remaster.

The soundtrack for both games is one of the best I've ever heard. I've loved listening to it for over 20 years and have a huge fondness for it. Before the game's release, I was worried whether it would be closer to the original or the revised version later released by Westwood. Fortunately for me, the musician created something closer to the original soundtrack, and there are practically none of the new elements that have been bothering me for years. Not only did Frank Klepacki re-record all the previous tracks, but we also got a few new songs performed by him and the Tiberian Sons. Tiberian Sons reminds me of Level 70 Elite Tauren Chieftain, a band composed of Blizzard employees who recorded several songs for WC3 and WoW, such as "Rogues Do It From Behind" and "Power of the Horde." Both groups record music that straddles hard rock and metal, but there's one difference: the band associated with CnC utilizes elements of electronic music. The game's soundtrack is similar; we have slightly stronger, guitar-driven tracks, as well as those recorded with electronic instruments. Many tracks combine both genres, but there are also sharp, battle-themed pieces and calmer ambient pieces. My relationship with this soundtrack is extremely personal (it's the first RTS I started loving), so it's hard to judge whether it's objectively good, but I can certainly rank it among the better ones. I've never had such a great time playing CnC; this game is a model for how to remaster a soundtrack. Fans will find what they loved in the first game, but stronger and better. "Act on Instict," my favorite track from the original, isn't as good as the original, but the new version is so good that I don't care. The rest of the soundtrack is pure gold, a dream come true for me as a fan. Both tracks, "Hell March," sound incredibly epic, as does "Gridender." Command and Conquer is my new favorite track in this universe, while "Slave to the System," "No Mercy," and "I Got a Present for You" are just as epic. And the Collector's Edition also included a USB drive that looked like a Tiberium crystal. A Christmas dream come true.

As for the multiplayer, I can't say much about it. When the game was in its prime time, I didn't have the option to play online. I did have internet access, but since it was a standard modem, it probably wouldn't have happened without a lot of lag. Currently, I prefer to avoid this mode of entertainment because I don't have the time or the inclination. I mean, I might find the time, but as for the inclination... I've dedicated tens of thousands of hours to matches in Wc3, DotA, LoL, and much less in AoE2 or StarCraft, and I'm sated for the rest of my life when it comes to matches with other players.

However, I can wonder if CnC 2020 will achieve success in this field. Currently, RTS games aren't as popular as they were a dozen or so years ago. Sure, they're not dead, as some say, but they're far from their peak popularity. One or two RTS games a year are perfectly sufficient for players. This is thanks to MOBA games, a genre that was born thanks to WarCraft 3. Before anyone complains, yes, the seeds of it were already there in the previous installment and StarCraft 1, but they're so archaic compared to WarCraft 3 that I won't mention them. Players no longer enjoy watching long streams; instead, they prefer 20- to 40-minute matches. This is why LoL and DotA are more dynamic than they were 10 years ago. Online RTS matches don't last much longer, but there are too many things to control, which isn't as appealing to most modern players. Instead, they prefer to watch 5v5 matches, as 10 heroes battle it out for the Nexus. EA has stated that it wants to develop multiplayer and introduce the game to esports. They tried this with RA3 and CnC3, but it didn't quite work out because too few players wanted to play them. The games I'm reviewing might be different, though – they're not overly complex, which doesn't mean they're trivial. At the same time, they're dynamic enough, with small maps that allow for quick combat. Therefore, the game has a good chance of meeting the expectations of modern gamers. Will it do so? I don't know; it's been a long time since its release, and I haven't heard of any online tournaments yet. However, that might be because I'm not particularly interested in them.

In short, I'm not sure if the game will appeal to people who have never played classic RTS games. It might not be the best comparison, but it's the first one that came to mind – CnC2020 is an analog clock that was good in the '90s, but with the advancement of technology and electronic gadgets, it's becoming increasingly redundant. That doesn't mean it's useless; it's just that many later games, even those with smaller budgets or from lesser developers, do their job better. You might like an analog clock because you appreciate its old-school design, and you might even install it in your living room or bedroom, but a good electronic clock performs better in every respect. It's easier to set, you can adjust the volume, change the alarm, and you can move it around more easily. And what if the aesthetics aren't as good? Well, for most people, functionality matters. Command and Conquer will definitely find its niche, but I don't know how active that niche will be in promoting and developing the game. It's hard to say what it will be like. The fan base for RA and CnC isn't as large as for WarCraft and StarCraft, and it also seems less active. As for the game itself, it's a good trip down memory lane and a big dose of nostalgia for fans, but if you're not a fan of Westwood games, I'd recommend the AoE or WarCraft 3 remasters. Unfortunately, the latter is only available on torrents, as Blizzard has blocked its sale, and you can only buy the garbage Reforged.

30 lat i 2 dni temu do sprzedaży trafiła gra, która już nigdy nie opuści mojej głowy i wiem, że do emerytury będę ją włączał przynajmniej raz w roku. Tak jak HoMM 3, Doom, Settlers 3 i im podobne. Zapraszam na recenzję edycji kolekcjonerskiej.

Grając w tę grę, w mojej głowie pojawiły się dwa wnioski. Jeśli nie zapoznaliśmy się z jakimś tytułem w trakcie jego prime-time'u (lub parę lat po premierze), nie odczuwamy wobec niego nostalgii Dodatkowo jeśli nie musimy się z nim zapoznać z własnej, nieprzymuszonej woli, to będziemy mieli prawdopodobnie inną opinię od fanów, którzy z tym tytułem dorastali. A w przypadku dzisiejszej częstotliwości wydawania nowych produktów, ten okres czasu jeszcze bardziej się zawęża. Żebyście mnie dobrze zrozumieli, to porównam to do Dragon Ball. Gdy to anime leciało w polskiej telewizji, to dostęp do internetu był ograniczony, z kolei na pozostałych kanałach nie było zbyt wiele alternatyw, a próg wejścia był zawieszony wyjątkowo nisko z uwagi na prostą fabułę. Nic więc dziwnego, że stał się to kultowy tytuł dla niemałej grupy ludzi z mojej generacji, praktycznie na całym świecie. Grupa, nawet jeśli całkiem liczna, to jednak nie wszyscy. Znam ludzi, którzy świadomie zignorowali to anime lub nie przypadło im do gustu, znam też takich, których ominął hype na ten tytuł. Z różnych powodów. Brak czasu, brak możliwości oglądania wszystkich odcinków (niektórzy nie chcieli czekać codziennie na odcinki) etc. Zarówno tych oglądających dziś anime, jak i tych, którzy się nimi nie interesują. Wszystkim tym ludziom bardziej rzuci się w oczy uproszczona fabuła, prosta animacja, zazwyczaj słabo rozwinięte postacie. DBZ ma swój niekwestionowany udział w paru rzeczach, jak również wyróżnia się na plus względem innych tytułów w kilku aspektach, ale zestarzało się źle i ma zbyt mało do zaoferowania w dzisiejszych czasach. Podobnie jest w przypadku omawianych przeze mnie gier.

Drugi wniosek tyczy się tego, że remastery, nawet te znacząco poprawiające grafikę i dodające opcje, których nie dało się zaimplementować w dniu premiery i parę lat po niej, nie zawsze są dobre dla wszystkich graczy. Zwykle korzystają z tego głównie fani. Im starsza gra, tym zazwyczaj ma większe ubytki, elementy o których nie pomyślano w czasach jej produkcji. Tyczy się to nie tylko gier, ale i np. filmów, czy anime, które są nudne, nadmiernie rozciągnięte lub mają za mało treści. Te ubytki widać po łatwych misjach, długości gry, małej ilości contentu do odkrycia. Żeby nie było, jasne, wiele starszych gier jest trudniejszych, ale niekiedy to wynikało albo ze sztucznego wydłużania czasu rozgrywki albo chęci maksymalizacji zarobków, jeśli tytuł trafiał np. na automaty. W przypadku tytułów na PC, wiele z tych tytułów można było przejść wg określonego schematu, typowego dla danego gatunku. Wtedy to się tak nie rzucało w oczy, nie tylko z powodu wieku, ale i doświadczenia. Gdybyśmy byli starsi, mieli lepszy refleks, sprawniej myśleli i działali, to wiele tytułów skończylibyśmy w trakcie jednego, dwóch, może trzech dłuższych posiedzeń przed komputerem. Wystarczyłoby by konsekwentnie przechodzili kolejne misje, co nie oznacza to, że musielibyśmy ją rushować, Taką właśnie grą jest wydany w tym roku remaster Command and Conquer. Jest to tytuł przeznaczony głównie dla fanów iraczej nie spowoduje, że pozostali gracze będą nim zachwyceni.

Zacząłem mało entuzjastycznie, co nie przystoi takiemu fanowi tych gier. Nie znaczy to, że gra mi się nie podobała, wprost przeciwnie, bawię się świetnie, dostałem tytuł na który czekałem ponad 20 lat. Po prostu Tiberian Dawn i Red Alert w wersji 2020 boleśnie mi uświadomiły to, o czym napisałem we wstępie. W tekstach o WarCraft 1&2 oraz CnC 1995 i RA, kilkukrotnie wspominałem że gry studia Westwood lepiej prezentowały się od produktów Blizzard pod względem fabuły, jej opowiadania i postaci. Tylko że to było ponad 20 lat temu, a przez ten czas wiele się zmieniło. Jasne, gdyby zignorować wszystko, co się stało potem, to klasyczne produkcje z serii Command and Conqer nadal są lepsze pod względem scenariusze, ale to byłby cherry-picking i ustawianie narracji pod swoją perspektywę. Wyszła trzecia część WarCraft , która świetnie rozwinęła wszystkie pomysły. Z kolei pracownicy Blizzard nauczyli się lepiej opowiadać historię i wykorzystywać możliwości takiego lore. Westwood nie próżnował pod tym względem, ale wyszło im to IMO słabiej. Żadna kolejna część cyklu CnC, czy to w formie wojen o Tiberium, czy RA, nie była w stanie dorównać kunsztowi twórcom SC i WC. Tak jak w latach '90 zachwycałem się fabułą Tiberian Dawn i jedynie lubiłem Red Alert, tak przy tegorocznym ogrywaniu kampanii czułem się jakbym grał w WarCraft 2, czyli gry archaiczne i przestarzałe.

Może to kwestia czysto subiektywna, ale scenariusz do TD zestarzał się w nieco lepszej formie. Moim zdaniem wynika to z tego, że studio podeszło poważniej do scenariusza i dostaliśmy realny konflikt, który był jakkolwiek angażujący i nie zawierał tylu śmiesznych scen. Nie wiem, czy to był zamierzony efekt, czy nie, ale Stalin przedstawiony jako błazen, czy generał Nikos Stavros jako niekompetentny tchórz wytrącali mnie z immersji. W starszej grze mieliśmy Joe Kucana vel. Kane'a, który był nieporównywalnie lepiej poprowadzoną i przemyślaną postacią od każdego, kogo zobaczyliśmy w nowszym tytule Westwood. W TD były dodatkowe wątki, które co prawda były drogą donikąd lub niedostatecznie je rozwinęły (patrząc z perspektywy całej serii), ale przynajmniej ubogacały ówczesny świat NOD i GDI. Mieliśmy wątki o fake newsach, propagandzie obu stron, toksycznym wpływie Tiberium na naturę oraz ludzi, testowanie tajnych broni, czego zabrakło w alternatywnej wersji 2 Wojny Światowej. W grze o Aliantach i Sowietach była przestrzeń do wprowadzenia takich elementów, a nie dostaliśmy nic lub prawie nic. Jedyny wątek jaki rzucił mi się w pamięć, to elementy szpiegowskie, śledzenie super-technologii, tzw. "mrocznych projektów" (nowego uzbrojenia, które jest ukrywane przed pozostałymi państwami i opinią publiczną). Pomijając to, może czegoś nie dostrzegłem, bo od dziecka jestem odrobinę uprzedzony do fabuły RA, ale na pewno nowsza gra Westwoodu, jest pod tym względem uboższa. Jest to tym bardziej bolesne, że nawet w moim zdaniem lepszej grze, dostrzegam wiele pustych pól, które można było uzupełnić przy wydaniu odnowionej wersji. Skoro i tak robili tę grę praktycznie od nowa, to mogliby dodać kilka misji rozwijających fabułę. Poprawcie mnie, jeśli się mylę, ale tak chyba było w odświeżonej wersji StarCraft 1. Sam w nią nie grałem, ale słyszałem z dwóch źródeł, które darzę zaufaniem, że dodano kilka misji, które poprawiają kampanię single player.

Fabuła Tiberian Dawn, podobnie jak RA, przedstawia alternatywną wersję naszego świata. Na Ziemię spada meteoryt z nieznanym ludzkości surowcem. Tiberium, bo tak je nazwano od miejsca, gdzie spadł kamień pochodzenia pozaziemskiego (rzeka Tyber), staje się najważniejszym surowcem na naszej planecie. Wpływa na giełdy, zaburza balans sił na świecie, generalnie wykorzystuje się je do wielu różnych rzeczy, głównie zarobkowych. Walczą o nie dwie frakcje - GDI, które jest odpowiednikiem NATO i bractwo NOD, takie państwo ISIS, ale z dużo większymi wpływami, bardziej rozbudowaną strukturą i zapleczem finansowo-intelektualnym. Gdy wybraliśmy GDI, to walczyliśmy w Europie, gdy NOD - odbijaliśmy Afrykę spod władania tych dobrych. Jeśli chodzi o Red Alert, to tak jak już wspomniałem, ten tytuł również opowiada alternatywną historię. Tym razem Albert Einstein stworzył wynalazek znany jako Chronosfera, dzięki któremu najsłynniejszy Adolf świata trafił do innej epoki. Natura jednak nie lubi próżni i jak ma dojść do jakiegoś wydarzenia, to do niego dojdzie w ten, czy inny sposób. Stalin będąc najsilniejszym przywódcą w Europie, zajmuje niemal cały kontynent. Tym razem niezależnie od wyboru strony konfliktu, mamy jeden teatr działań - Europę. Jeśli wybierzemy Aliantów, to odbijamy ją z rąk Sowietów i kończymy w Moskwie, a jeśli Sowietów, to wprowadzamy komunistyczny reżim na całym starym kontynencie.

Jeśli chodzi o grafikę, to powiem podobnie, jak w przypadku anime - nie znam się na tym aspekcie, więc lepiej nie sugerujcie się moimi opiniami. Jeśli chodzi natomiast o fakty, to wersja z 2020 oferuje zarówno starą oprawę graficzną, jak i odnowioną w 4K. Uporządkowano również interface, którego nie trzeba już aż tak przesuwać (mam na myśli boczny pasek, na którym rekrutuje się żołnierzy lub buduje nowe budowle tudzież pojazdy) oraz poprawiono jakość przerywników filmowych. Te aktorskie nadal wyglądają słabo i widać upływ czasu, zwłaszcza te z Red Alert, ale te bez udziału ludzi wyglądają już całkiem nieźle. Oczywiście daleko im do poziomu Blizzard choćby z czasów pierwszego StarCraft, ale pochodzą z tak starej gry, że trzeba byłoby je nakręcić od nowa. Generalnie rzecz biorąc, Command and Conquer 2020, jest nieporównywalnie lepszym remasterem niż niesławny WarCraft 3: Reforged. Tym bardziej, że Petroglyph i Lemon Sky Studios mieli dużo trudniejsze zadanie do wykonania. Reforged potrzebował "jedynie" odświeżenia, pewnych poprawek. Natomiast Tiberian Dawn i pierwsza część RA, to dziadki niewiele młodsze od pierwszej części Doom, czy WarCraft: Orcs and Humans, więc o poprawkach nie było mowy. Trzeba było wszystkie struktury, jednostki, elementy mapy narysować od zera, bo byłoby zbyt dużo pustych przestrzeni. Byłyby szczególnie widoczne po zbliżeniu mapy. Nie dysponuję obecnie zbyt mocnym laptopem, nie konfigurowałem również ustawień grafiki, grałem na domyślnych ustawieniach i gra mi się dobrze. Zdarzają się spowolnienia, lekkie lagi, ale tylko w przypadku włączenia gry, nagłego przeciążenia komputera. Grałem mając kilka programów odpalonych w tle i słuchając przy tym podcastów na YouTube. Póki co nie miałem takich problemów w przypadku dużych bitew, a ilość FPS-ów nigdy nie spadła poniżej 60 (za wyjątkiem sytuacji, o których napisałem powyżej). Oprawa graficzna raczej nie zrobi na Was piorunującego wrażenia, ale jest ładnie, czytelnie i gra nie obciąża za bardzo komputera.

EA dodało do zremasterowanej wersji misje, które trafiły na konsolowe wersje gier, nowe narzędzia dla moderów, galerię dodatków, nowe utwory nagrane przez Franka Klepackiego i zespół Tiberian Sons. Cieszę się przede wszystkim z nowych map, w które pragnąłem zagrać 15 lat temu oraz muzyki. Zaczynając od map, na pewno je w końcu przejdę, może nawet podczas przerwy świątecznej. Zagrałem w kilka z nich parę miesięcy temu i nie sprawiają wrażenia trudnych, czy rozbudowanych, czemu się w sumie nie dziwię, gdyż docelowo trafiły na konsole. Nie wiem, jak wyglądało sterowanie na Sega Saturn, czy Nintendo 64, znam jedynie RA na PlayStation, na którym grało się zaskakująco płynnie i łatwo. Zakładam, że w przypadku Tiberian Dawn sterowanie nie było tak proste - Westwood nie miało doświadczenia, a nawet jeśli inne studio odpowiadało za konsolowe porty, to RTS-y na tych platformach były jeszcze większą egzotyką niż dziś. Wracając do modów i ulepszonego edytora plansz - to świetna sprawa i na pewno by mnie to ucieszyło, ale to najpóźniej 15 lat temu. Może 10 lat wstecz byłbym zainteresowany, ale raczej nie na długo. Nie jest on w stanie mi nic zaoferować. No chyba, że jakiś fanboy CnC zrobi zremasterowaną wersję Tiberian Sun zanim zrobi to trio EA-Petroglyph-LemonSky, to wtedy chętnie skorzystam. Co innego, gdyby to był edytor do WarCraft 3 - chętnie bym zagrał w odświeżone mapy, jak DotA i inne AOS-y. Oczywiście odmienny od tego, który dodano do wersji Reforged, bo Blizzard nasrał na niego, jak i na cały remaster.

Ścieżka dźwiękowa do obu gier, jeden z najlepszych soundtracków, jakie kiedykolwiek słyszałem. Uwielbiam ją słuchać od ponad 20 lat i mam do niej olbrzymi sentyment. Przed premierą gry obawiałem się, czy będzie bardziej zbliżona do oryginału, czy swojej poprawionej wersji, która została wydana później przez Westwood. Na szczęście dla mnie, muzyk zrobił coś bliższego oryginalnej ścieżce dźwiękowej i praktycznie nie ma tych nowych elementów, które uprzykrzały mi rozrywkę przez wiele lat. Nie dość, że Frank Klepacki nagrał ponownie wszystkie dotychczasowe utwory, to jeszcze dostaliśmy kilka nowych piosenek w jego wykonaniu i zespołu Tiberian Sons. Tiberian Sons przywodzi mi na myśl Level 70 Elite Tauren Chieftain, zespół złożony z pracowników Blizzard, który nagrał kilka piosenek do WC3 i WoWa, np. Rogues do it from behind i Power of the Horde. Obie grupy nagrywają muzykę na styku hard-rocka i metalu, ale jest między nimi jedna różnica - zespół kojarzony z CnC wykorzystuje elementy muzyki elektronicznej. Podobnie jest z soundtrackiem do gry, mamy nieco mocniejsze, gitarowe kawałki, jak i te nagrywane elektronicznymi instrumentami. Wiele utworów łączy oba gatunki, ale mamy też ostre, bitewne motywy muzyczne, jak i spokojniejsze ambienty. Mój stosunek do tego soundtracku jest wyjątkowo osobisty (to pierwszy RTS, który zacząłem uwielbiać), więc trudno mi ocenić, czy jest obiektywnie dobry, ale z pewnością mogę go zaliczyć do tych lepszych. Nigdy nie grało mi się tak przyjemnie w CnC, ta gra stanowi wzór, jak się powinno zmieniać ścieżkę dźwiękową w remasterze. Fani znajdą tu, to co polubili w pierwszej części, ale mocniej i lepiej. Act on Instict, mój ulubiony kawałek z oryginału, nie jest tak dobry, jak w pierwowzorze, ale nowa wersja jest na tyle dobra, że nie zwracam na to uwagi. Reszta soundtracku to czyste złoto, spełnienie moich marzeń jako fana. Oba utwory Hell March brzmią bardzo epicko, podobnie z Grinderem, Command and Conquer to mój nowy ulubiony utwór w tym uniwersum, zaś Slave to the System, No Mercy i I got a present for ya są niemniej epickie. No i jeszcze dostałem w Edycji Kolekcjonerskiej usb wyglądające jak kryształ Tiberium. Spełnienie świątecznych marzeń.

Jeśli chodzi o multiplayer, to niewiele o nim powiem. Gdy gra była w swoim prime-time, to nie miałem możliwości gry przez sieć. Miałem co prawda dostęp do internetu, ale że był to zwykły modem, to raczej nie obyłoby się bez wielkiej ilości laggów. Obecnie wolę unikać tego trybu rozrywki, bo nie mam czasu ani ochoty. Tzn. czas może i by się znalazł, ale jeśli chodzi o chęci... Poświęciłem dziesiątki tysięcy godzin na mecze w Wc3, DotA, LoLa i o wiele mniej w AoE2, czy StarCraft i jestem nasycony do końca swojego życia, jeśli chodzi o mecze z innymi graczami.

Mogę natomiast zastanowić się, czy CnC 2020 osiągnie na tym polu sukces. Obecnie RTS-y nie są tak popularnym gatunkiem, jak kilkanaście lat temu. Owszem, nie są martwe, jak mówią niektórzy, ale daleko im do swojego peaku popularności. Jeden lub dwa RTS-y na rok w zupełności wystarczą dla graczy. To zasługa gier MOBA, gatunku który powstał dzięki trzeciej części WarCraft. Zanim ktoś się przyczepi - tak, jego zalążki były już w przypadku poprzedniej odsłony tej gry i StarCraft 1, ale są tak archaiczne względem WC3, że nie wspominam o nich. Gracze nie lubią już oglądać długich streamów, zamiast tego wolą 20, maksymalnie 40-minutowe mecze. Z tego powodu LoL, czy DotA są dynamiczniejsze niż 10 lat temu. Mecze online w RTS-ach co prawda nie trwają dużo dłużej, ale trzeba kontrolować zbyt wiele rzeczy, co nie jest już tak ciekawe dla większości współczesnych graczy. Zamiast tego wolą oglądać mecze 5vs5, jak 10 bohaterów walczy ze sobą o zdobycie Nexusa. EA deklaruje, że chce rozwinąć tryb multi i wprowadzić tytuł do rozgrywek e-sportowych. Próbowali tak zrobić z RA3 i CnC3, ale niespecjalnie im to wyszło, bo zbyt mało graczy chciało w nie grać. W przypadku gier, które recenzuję może być jednak inaczej - nie są zbyt skomplikowane, co nie oznacza że są banalne. Jednocześnie są odpowiednio dynamiczne, mapy niewielkie, przez co szybko dochodzi do walki. Zatem gra ma dużą szansę spełnić oczekiwania współczesnych graczy. Czy to zrobi? Nie wiem, od czasu premiery minęło dużo czasu, a ja jeszcze nie słyszałem o jakiś turniejach w sieci. To jednak może wynikać z tego, że niespecjalnie się nimi interesuję.

Reasumując, nie wiem czy gra przypadnie do gustu ludziom, którzy nigdy nie grali w klasykę RTS-ów. Może nie jest to najlepsze porównanie, ale takie mi przyszło jako pierwsze na myśl - CnC2020 to taki zegar analogowy, który był dobry w latach '90, ale wraz z rozwojem technologii i elektronicznych gadżetów, staje się coraz bardziej zbędny. Co nie oznacza, że jest bezużyteczny, ot po prostu wiele późniejszych gier, nawet jeśli te miały mniejszy budżet lub gorszych producentów, spełniają lepiej swoje zadania. Człowiek może i polubi ten zegar analogowy, bo spodoba mu się jego old-schoolowe wykonanie, może i zamontuje go u siebie w salonie lub sypialni, ale dobry zegar elektroniczny sprawdza się lepiej pod każdym względem. Łatwiej go ustawić, można regulować głośność, zmieniać budzik, można go łatwiej przenieść z miejsca na miejsce. A że estetyka gorsza? No cóż, dla większości liczy się funkcjonalność. Command and Conquer na pewno znajdzie swoją niszę, ale nie wiem na ile będzie ona aktywna w jej promocji i rozwijaniu gry. Trudno powiedzieć, jak będzie. Grono fanów RA i CnC nie jest tak liczne, jak w przypadku WarCraft i StarCraft, wydaje mi się również, że jest mniej aktywne. A jeśli chodzi o samą grę, to dobra podróż do przeszłości i duża porcja nostalgii dla fanów, ale jeśli nie jesteście fanami gier Westwood, to bardziej polecam remastery AoE lub WarCraft 3. Ten drugi tytuł niestety jest dostępny wyłącznie na torrentach, bo Blizzard zablokował możliwość sprzedaży i możecie kupić wyłącznie śmieciowego Reforged.